Wij zijn aangesloten bij de Nederlandse Orde van Advocaten

Column Schaapskooi april 2021; Vrije advocaatkeuze bij een rechtsbijstandverzekering

Tweewekelijks schrijven Boer & Van Schoonhoven advocaten, Feijen & De Vries Notarissen, PM Belastingadviseurs en Veldhuis Advies een column waarin zij ingaan op specifieke financiële en juridische zaken. Deze column is geschreven door mr. J.L. (Linda) van Schoonhoven, advocaat bij Boer & Van Schoonhoven advocaten in Heerde. Linda is gespecialiseerd in aansprakelijkheidsrecht en letselschaderecht, en LSA- en ASP-advocaat.

 

Vrije advocaatkeuze bij een rechtsbijstandverzekering

Wanneer u een beroep doet op uw rechtsbijstandverzekering dan zal uw verzekeraar in eerste instantie één van haar eigen medewerkers of advocaten aanbevelen. Daar hoeft u niet altijd mee akkoord te gaan. In de wet (art. 4:67 Wft) is geregeld dat bij ‘een gerechtelijke of administratieve procedure’ en/of ‘als zich een belangenconflict voordoet’ u recht heeft op vrije advocaatkeuze. Vaak is in de polisvoorwaarden dan wel een kostenmaximum verbonden aan de inschakeling van een externe advocaat.

 

Verruiming vrije advocaatkeuze

Door de jaren heen is meer duidelijkheid gekomen over de vraag wat onder ‘een gerechtelijke of administratieve procedure’ valt. In 2013 besliste het Europese Hof van Justitie dat de vrije advocaatkeuze ook geldt bij niet verplichte procesvertegenwoordiging. Bijvoorbeeld bij een beroepszaak bij de bestuursrechter. In 2016 voegde het Hof hieraan toe dat de vrije advocaatkeuze niet alleen geldt voor procedures bij een rechtbank of het gerechtshof maar ook bij administratieve procedures bij een bestuursorgaan, zoals het UWV.

 

Op 14 mei 2020 heeft het Europese Hof van Justitie de vrije advocaatkeuze verder verruimd. Het Hof bepaalde na een vraag dat elke fase die kan leiden tot een procedure bij een rechterlijke instantie, zelfs een voorafgaande fase, onder het begrip ‘gerechtelijke procedure’ valt. Kort gezegd valt volgens het Hof onder het begrip ‘gerechtelijke procedure’ (en er recht is op vrije advocaatkeuze):

  1. een procedure voor gerechtelijke of buitengerechtelijke bemiddeling;
  2. waarbij een rechterlijke instantie betrokken is of kan worden;
  3. bij het starten van een procedure of na afloop ervan.

 

Het Verbond van Verzekeraars heeft zich na deze uitspraak op het standpunt gesteld dat dit oordeel niet geldt voor Nederlandse rechtsbijstandverzekeringen. Het eigen klachtenloket van de verzekeraars (het Kifid) heeft daar recent duidelijkheid over gegeven.

 

Uitspraak 16 april 2021 Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid)

Een atlete had – gelet op de uitspraak van het Europese Hof van Justitie – bij haar rechtsbijstandverzekeraar DAS een beroep gedaan op haar recht op vrije advocaatkeuze. Zij schakelde een gespecialiseerde sportrechtadvocaat in om een artikel dat over haar was gepubliceerd te rectificeren en haar schade te vergoeden. DAS weigerde vergoeding van de advocaatkosten voor het buitengerechtelijke traject. (De advocaatkosten van de procedure bij de kantonrechter werden wel vergoed). De atlete was het hier niet mee eens en diende een klacht in bij het Kifid.

 

Het Kifid oordeelde dat zij voldoende aanknopingspunten zag om de uitleg van het Europese Hof van Justitie toe te passen op de Nederlandse praktijk van rechtsbijstandverzekeringen. Het begrip ‘gerechtelijke procedure’ kan niet worden beperkt door een onderscheid te maken tussen een voorbereidende fase en een besluitfase. Elke fase die kan leiden tot een procedure bij de rechter, ook een buitengerechtelijke zoals bemiddeling of mediation, valt onder het begrip ‘gerechtelijke procedure’, aldus het Kifid.

 

Conclusie

Het oordeel van het Kifid betekent dat ook voor buitengerechtelijke onderhandelingen recht bestaat op vrije advocaatkeuze. De verwachting is dat rechtsbijstandverzekeraars in hun polisvoorwaarden hiervoor een kostenmaximum gaan opnemen. Als u zelf uw advocaat kiest dan kan deze het beste beoordelen of u hem of haar tegen vergoeding door uw verzekeraar kunt inschakelen.

 

Vragen?

Heeft u vragen over dit onderwerp? U kunt mij geheel vrijblijvend bereiken op telefoonnummer (0578) 69 00 80. Mailen mag natuurlijk ook: jlvanschoonhoven@bvs-advocaten.nl.

 

Linda van Schoonhoven

www.bvs-advocaten.nl

 

Kijk voor meer columns op www.bvs-advocaten.nl.